source
කට්ටියටම නිකන් ඉද්දි කියවන්න පොඩි කතා සීරීස් එකක් අරන් එන්න හිතුනා. මේ ඒ පලවෙනි කතාවෙ පලවෙනි කොටස.
මහනුවරට නුදුරින්, කඳුකරයේ හුදකලාව පිහිටි කුඩා ගමක් වූ රත්මල්ගමේ, විමල් නම් තරුණයෙක් ජීවත් වුණා. ඔහුගේ ගෙවත්තේ, පැරණි ගලින් තැනූ ලිඳක් තිබුණා, එය ගමේ ජනතාව අතර කසු කුසුවකට මුල් වී තිබුනා. ගමේ වැඩිහිටියන් රාත්‍රියට ලිඳ අසලින් ගමන් කිරීමෙන් වැළකුණා. "ඒ ලිඳේ යක්ෂයෙක් ඉන්නවා," ඔවුන් බියෙන් රහසින් කතා කළා.
විමල්, ඉතිහාසයට ආදරය කරන තරුණයෙක් වූ බැවින්, මේ රහස හෙළි කිරීමට තීරණය කළා. ඔහුගේ ආච්චි, ලිඳ ගැන පැරණි කතාවක් පවසා තිබුණා: "ඒ ලිං පතුලේ, ගමේ ඉතිහාසය ආරක්ශා වෙලා තියෙනවා " එම කතාව විමල්ගේ කුතුහලය තවත් වැඩි කළා.
එක් රාත්‍රියක, අමාවක රැයේ එළිය මඳ වූ විට, විමල් විදුලි පන්දමක් හා ලණුවක් අරගෙන ලිඳ අසලට ගියා. ලිඳේ ගල් බිත්තිවල පැරණි සිංහල ලිපිවලින් ලියවුණු කැටයම් තිබුණා. ඒවා හරියට රාජකීය මුද්‍රාවන් මෙන් පෙනුණා. ඔහු ඒවා පරිශීලනය කරමින් ඉද්දි , "නිධානය බුද්ධියට පමණයි" යනුවෙන් ලියවුණු වැකියක් හමුවුණා. විමල්, ගමේ පන්සලේ පැරණි පුස්තකාලයට ගොස්, පුරාණ ලිපි ගැන හොයන්න ගත්තා. එහිදී, ඔහුට හමුවුණේ රත්මල්ගමේ පැරණි රජෙකු විසින් ගමේ ඉතිහාසය ආරක්ෂා කිරීමට ලිඳ තුළ ගුප්ත ගබඩාවක් තැනූ බවට ඉඟියක්.
විමල් ලිඳට බැසීමට තීරණය කළා. ඔහු ලණුව බැඳ, ලිඳේ ගැඹුරට බැස්සා. එහිදී, ඔහුට ගල් දොරක් හමුවුණා, එය විවෘත කිරීමට යතුරක් අවශ්‍ය බව පෙනුණා. ගල් දොරේ තවත් කැටයම් තිබුණා, ඒවා ගණිතමය රටාවකින් යුක්ත බව විමල්ට වැටහුණා. ඔහු ඒ රටාවන් හොඳින් අධ්‍යයනය කළා. එය ගණිතමය ප්‍රහේලිකාවක් බව ඔහුට වැටහුණා. ඔහුට එය විසඳීමට බුද්ධිමත් උපායක් අවශ්‍ය වුණා.ලිදෙන් උඩට ආපු විමල් පසුදා ඔහුගේ ගමේ පැරණි ගණිතඥයෙකු වූ සිරිපාල මාමාගෙන් උපදෙස් ලබා ගත්තා. සිරිපාල මාමා, "රටාවේ ඇති ගැඹුර බලන්න, ඒකේ රහස ගැඹුරු එකක්," යනුවෙන් උපදෙස් දුන්නා.
විමල්, ගල් දොරේ රටාවන් ගණිතමය ගැටලුවක් බව සොයා ගත්තා. එය විසඳීමට ඔහු රාත්‍රි ගණනක් ගණිතමය ගැටලු විසඳමින්, එහි යතුර තුන් ගුණයකින් යුත් රටාවක් බව තේරුම් ගත්තා. ඔහු ගල් බිත්තියේ තිබූ ගල් තුනක් එකින් එක එබුවා. එවිට, ගල් දොර ඝන ශබ්දයකින් විවෘත වුණා. එහි තිබුණේ පුරාණ පුස්කොලපත් රාශියක්, රත්මල්ගමේ ඉතිහාසය, එහි රජවරුන්ගේ විස්තර, ගමේ ආරම්භය, සහ එහි සංස්කෘතික උරුමය ලියවුණු.
විමල් එම ලිපි ගමේ පන්සලට ගෙන ගියා. ගමේ වැඩිහිටියන් ඒවා කියවා, ගමේ ඉතිහාසය ගැන ආඩම්බර වුණා. ඔවුන් විමල්ට ස්තුති කළා, ඔහු ගමේ වීරයෙක් බවට පත් වුණා. ලිඳේ රහස තවදුරටත් රහසක් නොවී, ගමේ ජනතාවට ඔවුන්ගේ උරුමය ගැන ආඩම්බර වීමට හේතුවක් වුණා. විමල්, තම බුද්ධියෙන් ගමේ ඉතිහාසය ආරක්ෂා කළ බවට සතුටු වුණා.
ඒ එක පොතක අවසානයේ කලින් වගේම තේරුන් ගන්න අමාරු ප්‍රහේලිකාවක් තිබුනා.
"පහළට ගලන ජලය නොවේ,
එහෙත් ගඟක් එහි ගලයි.
පුරාණ රජුගේ බුද්ධියේ රැඳුණු,
තුන් ගුණයකින් යුත් යතුර එතැනයි.
මල් පිපෙන ගස යට, තුන් වරක් ගණන් කරන්න,
එවිට රහස විවෘත වේ."
ඒ මොකක්ද කියල ඊලග එකෙන් බලමු.